หากว่าที่บ้านมีพจนานุกรม เพียงแต่วันนี้ไม่ได้อยู่ที่ทำงาน
เลยไม่ได้ค้นหาว่า มูลค่า กับ คุณค่า มันแปลความหมายได้แตกต่างกันแค่ไหน
ฉันคุยกับเพื่อนคนหนึ่ง เรื่องการตีค่าของที่เธอมีเป็นมูลค่า
และเธอกลับละเลยที่จะตีความกับคำว่า คุณค่าของมัน
เลยมองย้อนกลับมาที่ตัวเอง ว่าฉันเองนั้น มักจะตีความตามมูลค่า หรือคุณค่ากันแน่
แล้วคำว่า มูลค่า กับ คุณค่า มันต่างกันแค่ไหน และยังไง
ฉันมี เพื่อนชายคนนึง เป็นฟรีแลนท์รับงานโฆษณา
ซึ่งดูเหมือนเขาจะรู้ซึ้งถึงเรื่องคุณค่าและมูลค่าเป็นอย่างดี
เวลาฉันอยากได้อะไรทีดูไฮเทค และมีมูลค่า ฉันจะปรึกษาเขา
ทั้งๆ ที่ฉันไปแอบซื้อมันมาแล้วหละ แต่ลองปรึกษาดูก็ไม่เสียหลาย
เพื่อถ่ายเทความรู้สึกผิดออกไปจากใจบ้าง เมื่อนึกถึงแค่มูลค่าของมัน
เพื่อนชายคนนั้นถามฉันว่า ซื้อมาทำไมนะ มันมีประโยชน์ยังไง
แล้วแกใช้มันคุ้มไหม มันมีคุณค่ากับแกแค่ไหน และอีกสารพัดสารพัน
แล้วจะสรรหาคุณค่าของมันมาอธิบายให้เราฟัง พร้อมเปรียบเทียบ
กับอีกสิ่งหนึ่ง หรือยี่ห้อหนึ่ง ที่มีคุณค่าใกล้เคียงกัน แต่มูลค่าต่างกัน
ฉันก็ได้แต่รับคำมาแบบ เออๆ เพราะชั้นก็ยังงงกับตัวเองว่าฉันซื้อของ
เพราะเห็นแก่มูลค่า หรือคุณค่าของมันกันแน่ (ส่วนใหญ่คงเป็นแบบแรก)
สำหรับใครที่อ่านมาถึงบรรทัดนี้ แล้วเกิดไม่เข้าใจว่าฉันกำลังจะสื่ออะไร
ก็โปรดรับทราบไว้เถอะว่า โปรดทำหน้างงกันต่อไป เพราะฉันเขียนเอง
ก็ยังงงเอง ว่าตกลงแล้ว ตัวฉันเอง เวลาอยากได้อยากมีอะไรนั้น
ฉันได้ยึดหลักตามมูลค่า หรือคุณค่ากันแน่ นี่ยังไม่รวมถึงการตีค่าทางจิตใจ
สมมุติว่า เรื่องความรักหรือความเป็นเพื่อน ถูกตีความตามมูลค่า
แต่ถูกละเลยในคุณค่า คุณคิดว่า คนที่ตีความและคนถูกตีความ
— เขากำลังคิดและรู้สึกกันยังไง —
ยกตัวอย่างเช่น ฉันมีเพื่อนคนนึง เมื่อก่อนเขาทำงานเงินเดือนสูงๆ
มีหน้ามีตาในสังคม เป็นที่ยอมรับของเพื่อนฝูง แล้วฉันมองเขาว่า
เขาเป็นคนที่มีมูลค่า แต่เมื่อวันนึง เขาตกงาน วันๆ ก็ว่างไม่รู้จะทำไร
ก็โทรมาคุย แวะเวียนมาหาเราเป็นบางวัน มาชวนกินข้าวปรับทุกข์
แล้วถ้าฉันคิดว่า มูลค่าเขาลดลง เขาจะรู้สึกยังไงบ้างนะ
ในทางกลับกัน ถ้าคิดถึงคุณค่าในตัวเขา ในวันที่เขาเป็นเพื่อนเรามา
คอยช่วยเหลือ คอยให้กำลังใจกันมาตลอด ถึงแม้จะไม่ได้พึ่งพากันเรื่องเงินทอง
แต่แค่กำลังใจ ความห่วงใยและหวังดีที่เพื่อนมีให้ตลอดมา
ก็ถือเป็นคุณค่าที่คนๆ หนึ่ง มีให้กับเพื่อนคนนึงได้อย่างมากมาย
เขาก็คงรู้สึกดีกว่าถ้าเป็นคนมีคุณค่า มากกว่า เป็นคนมีมูลค่า
อีกกรณีหนึ่ง สมมติว่า ฉันเป็นผู้หญิงคนนึง มีคนมาจีบอยู่สองสามคน
คนแรกเป็นคนดี หน้าที่การงานปกติ เงินเดือนก็เพียงพอสำหรับชีวิตตน
กับอีกคนนึง เป็นคนดีน้อยกว่าคนแรก หน้าที่การงานดี การเงินดี เงินเดือนสูง
ถ้าเราเลือกที่มูลค่า เราคงเลือกที่จะคบกับคนที่สอง แต่ถ้าเราเลือกที่คุณค่า
เราก็อาจจะเลือกที่คนแรก แต่ทั้งนี้แล้ว มันก็ขึ้นอยู่กับมุมมองและคนที่จะเลือก
ว่าเขาเลือกรักคนที่ "มูลค่า" หรือ "คุณค่า" มากกว่ากัน เพราะของแบบนี้
มันสอนกันไม่ได้จริงๆ ว่า คนๆ นึง จะวัดคนอื่นด้วย "คุณค่า" หรือ "มูลค่า"